Ik ontmoet Frank Abbas op de Kliniek Voor Parodontologie in Amsterdam. Hij is net terug is van een sabbatical, waarbij hij o.a. een bezoek bracht aan de Universiteit van Birmingham. Hier doet men veel onderzoek op het gebied van voeding en parodontitis. Het was een zeer inspirerende omgeving.Hij is met veel ideeën naar huis gekomen en klaar voor aankomend studiejaar in Groningen.
Abbas vertelt dat toen hij promoveerde in 1986 de gedachte bestond dat voeding geen rol bij parodontitis speelde. Dit was min of meer gebaseerd op de uitkomst van een beperkt aantal studies waarbij men geen relatie vond tussen de parodontale status en ondervoeding. De focus lag op bacteriën in de tandplaque en de afweer daar tegen. Nu bijna 30 jaar later laat het geen twijfel dat voeding een rol speelt bij parodontitis. In welke mate hangt af van de persoonlijke situatie. De pathologie bij parodontitis is immers multicausaal. Ook rookgedrag en medische condities als diabetes spelen een rol.
Maar hoe komt het toch dat de vertaalslag van de voedingskennis die er is, naar de praktijk nog (te) weinig wordt gemaakt?
Abbas benoemt een aantal factoren die hier debet aan kunnen zijn:
Ten eerste is het de vraag hoeveel onderzoek er nodig is voordat de informatie opgenomen kan worden in een protocol of gebruikt kan worden in de praktijk. Om antwoord te geven op deze vraag hebben Nederlandse wetenschappers en clinici zich verenigd in een “Round Table Conferentie”, georganiseerd door Philips Oral Healthcare. De eerste uitkomsten verschijnen binnenkort in het Nederlands Tijdschrift voor Tandheelkunde.
Daarnaast is er kennis nodig in de behandelkamer. Abbas pleit daarom voor een nadrukkelijkere aanwezigheid van informatie en kennis over voeding tijdens de opleiding tandheelkunde, maar zeker ook de opleiding mondzorgkunde. Waarbij vooral ook aandacht voor macro-en micronutriënten en de rol die deze spelen in de pathologie en behandeling van tandheelkundige aandoeningen zoals parodontitis.
Een argument wat ook kan spelen is dat voedingsvoorlichting geen declaratiecode heeft. “Maar”, zegt Abbas, “als er binnen de wetenschappelijke vereniging consensus is over het belang van voedingsadvies, kan de wetenschappelijke vereniging dit aankaarten bij de NZA zodat hiervoor een voorziening kan worden getroffen. Wij hebben dit als wetenschappers deels zelf in de hand.”
Hoe vertaalt u persoonlijk uw voedingskennis naar de praktijk?
‘Ik breng altijd rookgedrag en alcoholgebruik in kaart. Als er sprake is van obesitas of co-morbiditeit, zoals diabetes vraag ik door. Ik vraag bijvoorbeeld hoe de maaltijd eruit ziet? Wat de groente-en fruitinname is?” Aanvullend geeft professor Abbas een voedingsadvies dat als doel heeft het optimaliseren van het voedingspatroon. Indien nodig kan voedingssuppletie een optie zijn.
Vitamine D
Vitamine D suppletie is zinvol bij een lage vitamine D-waarden in het bloed, maar de effectieve dosering kan je alleen bepalen als je een bloedwaardebepaling doet. Ik ben daarom benieuwd of hij dit soort onderzoek wel eens aanvraagt. Professor Abbas geeft toe, dat dit in zijn praktijk nog niet wordt gedaan. Het is zeker een mogelijkheid om dit in de toekomst te gaan doen en de aanvraag voor laboratorium onderzoek in te bedden in het protocol.
Voeding is geen haarlemmerolie
We komen tot de conclusie dat voeding belangrijk is, maar dat er geen wonderadvies bestaat. Zowel vitamine C als vitamine D dragen bij aan het verminderen van de ontsteking(smediatoren). Maar het is geen haarlemmerolie. Vitamine D adviseren bij een tekort aan vitamine C zal niet het behandelresultaat geven wat je beoogt. Kijk daarom goed naar wat je cliënt nodig heeft. Een goede voedingsanamnese zal hier zeker bij helpen.
En dan komen we weer bij de opleiding: “daar moeten we leren lifestyle factoren te herkennen en te behandelen,” aldus Abbas. Gelukkig voor de huidige studenten, is professor Abbas weer aan de slag bij het UMCG Centrum voor Tandheelkunde en Mondzorgkunde. Ik hoop hem in de toekomst nog eens te mogen assisteren bij het maken van een gezond menu.
Noot van Louise:
Als je suppletie-advies wil geven raad ik je aan het stappenplan voedingssuppletie veiligheid en effectiviteit te volgen. Dit is te vinden in het boek Voeding en Mondgezondheid op bladzijde 260.