T96 en M01:De voedingsanamnese

Als mond-zorgverlener wil je weten welk aandeel voeding heeft op het verloop van een ziekte of om een goede risico-inschatting te maken.

De voedingsanamnese kan je declareren onder de volgende codes: M01 Preventieve voorlichting en/ of instructie declareren of T96 Uitgebreide voedingsanalyse. Als je de voedingsanamnese ook als evaluatie tool gebruikt kan je ook M02 declareren. Je evalueert dan bijvoorbeeld of iemand minder eetmomenten is gaan gebruiken. T96 kan je declareren als onderdeel van de parodontitis behandeling

De voedingsanamnese is een aanvulling op de sociale-, klachten-, en medische anamneses en geeft je inzicht in de voedingsfactoren die het risico op een aandoening verhogen of die klachten kunnen verergeren. De kans dat iemand met aften een B12 tekort heeft is groter als hij bijvoorbeeld ouder is, metformine gebruikt of  vegetarisch eet. Bij parodontitis is een volwaardige voeding van belang. Hoe krijg je als mond-zorgverlener op een snelle manier inzicht hierin? 

Welke reden je ook hebt om een anamnese af te nemen, het is belangrijk om het doel duidelijk te hebben. Hieronder drie vraagstellingen

Gebruikt mijn cliënt een volwaardige voeding?

Een volwaardige voeding draagt bij aan de conditie en immuniteit van de cliënt. Dit kan helpen bij het inschatten van risico’s op voedingsdeficiënties of het herstel na een (dentale) ingreep. Als je wilt weten of de voeding volwaardig is vraag je het gebruik van alle voedingsgroepen uit. Bijvoorbeeld hoeveel groente heeft u gisteren gegeten? Hoe vaak wekelijks eet u vlees bij het avondeten of hoe vaak eet u peulvruchten, en als u ze eet, hoeveel dan?

De hoeveelheden kan je in een voedings-berekeningsprogramma als Foodfigures of de Eetmeter berekenen. Een andere optie is om de hoeveelheden te vergelijken met aanbevolen hoeveelheden uit voorlichtingsmodellen, om zo een indicatie te krijgen. Dit kan niet als mensen een specifiek dieet volgen om medische redenen. Het uitvragen van alleen het groente en fruit gebruik kan ook een indicatie zijn voor de volwaardigheid van de voeding.

Eet mijn cliënt voldoende vitamine C?

Als je wilt weten of jouw client voldoende vitamine C binnenkrijgt ter ondersteuning van de behandeling bij parodontitis is het zinvol om het groente en fruitgebruik in kaart te brengen. Vraag ook naar het gebruik van groente -en fruitsappen en het gebruik van voedingssupplementen.

De hoeveelheid groente en fruit zal niet altijd voldoende inzicht geven. Ook van belang om te weten welke groentesoorten en vruchten iemand eet. Het scheelt nogal of iemand 2 appels eet per dag ( 2 x 8 =16 mg vitamine C) of 2 kiwi’s (2 x 60=120 mg). Vergelijk de hoeveelheden met de aanbevelingen en controleer ook de factoren die de behoefte aan vitamine C kunnen verhogen.

Is voeding een oorzakelijke factor bij het ontstaan van gebitsslijtage?

Om voeding als oorzaak van gebitsslijtage uit te sluiten is het belangrijk om de zuren in de voeding in kaart te brengen. Welke zuren worden met regelmaat gebruikt, wanneer en hoe?

Je kan deze informatie vergaren door te vragen naar het gebruik van (fris)dranken, fruit, ingemaakte groenten, sauzen en dressings. Als je alleen naar dranken vraagt mis je andere risico-voeding, zoals het citroentje op nuchtere maag of de zuurkoolsap.

Het klinkt zo simpel.

Het klinkt zo simpel en dat is het eigenlijk ook als je voldoende kennis beschikt over dit onderwerp. Je kan er dus voor kiezen om de interpretatie van de voedingsanamnese en eventuele berekeningen aan een (in mondgezondheid gespecialiseerde) diëtist over te laten. Of je kan er voor zorgen dat je kennis over dit onderwerp toeneemt of up-to-date is.

Hieronder een rijtje met kennis en skills die je nodig hebt:

• Voedingsanamnese

• De voor-en nadelen van de verschillende methoden; de 24-hours recall, de dietary history methode, de cross-checkmethode, de dagboekmethode.

De keuze van de methode is afhankelijk van de diagnose, mogelijkheden van de cliënt, tijd en vergoeding.

• De invloed van voeding op de (mond)gezondheid

• (Voedings-gerelateerde) klachten als gevolg van medicatie
• Klachten in de mond die tot ondervoeding kunnen leiden
• Klachten in de mond die kunnen ontstaan als gevolg van een bepaald voedingspatroon
• Klachten in de mond waarbij een goede voeding van belang is
• Klachten in de mond die het gevolg zijn van een tekort aan nutriënten

• Basis voedingskennis:

• Gezonde voeding: Richtlijnen en referentievoeding voor (ogenschijnlijk) gezonde personen en bijzondere groepen (DM, sporters etc)
• Voorlichtingsmodellen en aanbevolen hoeveelheden.

De basisrichtlijnen zijn geformuleerd in de richtlijnen goede voeding en de artsenwijzer diëtetiek. Als referentievoeding kunnen bijvoorbeeld voorlichtingsmodellen als de Schijf van Vijf en de Voedingspiramide dienen. Individuele voedingsadviezen worden gemaakt bij voorkeur op basis van evidence based medicine: best beschikbare bewijs, voorkeuren, wensen en mogelijkheden van de cliënt en ervaring van de mondzorg-verlener.

Productkennis

• (Merk)namen, portiegrootte en basisinformatie
• Ingrediënten
• Voedingsstoffen