Sinds 2013  houd ik, diëtist Liesbeth Smit, spreekuur bij een tandartsenpraktijk. Deze samenwerking is voor mij een hele logische, maar lang niet voor iedereen. Hierbij een kijkje  in de keuken van Diëtistenpraktijk Prima Voeding en Jeugdtandzorg West in Den Haag. Ik denk dat een moderne tandartsenpraktijk niet meer zonder diëtist kan, maar overtuig uzelf!

9:00

Ik start de dag met een intake voor een Turkse jongen van 13 jaar. Om de zorg laagdrempelig te houden, bieden we hier een korter intakegesprek aan dan voor volwassenen. We starten met een intake van een half uur.  Tijdens dit gesprek neem ik de voedingsanamnese af door middel van een 24-hour recall en een aantal cross-check vragen. Hiervoor is er vooraf door de jongen en zijn moeder al een voedingsdagboek van een schooldag ingevuld. We bespreken de uitkomsten hiervan en geef aan de hand hiervan de eerste adviezen. 

Deze jongen heeft veel last van cariës, daarnaast heeft hij een gezond gewicht. Uit zijn voeding blijkt dat hij veel fruit eet verdeeld over meerdere eetmomenten  en veel suikerrijke dranken drinkt. Daarnaast gebruikt hij weinig zuivelproducten en weinig groenten. Ik wil graag dat hij de inname van zuivel en groente (o.a. vanwege de vezels) verhoogt. Zuivelproducten beschermen het gebit tegen de ontwikkeling van cariës. En vezels zorgen voor een langer verzadigingsgevoel, waardoor je minder snel trek hebt in (ongezonde) tussendoortjes. Daarnaast zorgen de vezels voor betere oral clearance.
Fruit en suikerrijke dranken bevatten (fruit)suikers die de ontwikkeling van cariës bevorderen. Ik laat zien hoeveel suikerklontjes de dranken bevatten. Van de hoeveelheid suikerklontjes in de dranken heeft hij echt geen idee en ook moeder schrikt hiervan.

We hebben, in overleg, afgesproken dat hij nog maximaal 1 drankje met suikers (inclusief vruchtensuikers) drinkt en de andere dranken vervangt door water, melk of thee zonder suiker. Ook zal hij meer zuivelproducten gaan gebruiken, zoals geadviseerd volgens de richtlijnen van de Gezondheidsraad. We spreken eveneens af dat hij bij de lunch en warme maaltijd vaker rauwkost zal eten. Dit lust hij namelijk wel en daardoor eet hij meteen meer groenten. Hij mag wel fruit blijven eten, omdat dit belangrijke voedingsstoffen bevat, zoals vezels, vitaminen en mineralen, maar niet meer verdeeld over de hele dag. Hij kan dit gebruiken als tussendoortje en in één keer opeten.
We spreken af dat we elkaar na 3 maanden weer zien om te evalueren hoe het gaat. Hij is dan ook al bij de tandarts terug geweest en dan weten we ook meteen of de aanpassingen in de voeding resultaat hebben. 

9:30

Daarna zie ik een Marokkaans meisje van 9 jaar. Zij komt al voor de 5^e keer bij mij op het spreekuur. Zij heeft last van cariës, maar daarnaast ook overgewicht. Toen ze bij mij kwam gaf ze aan dat ze graag minder gaatjes wil. En na de eerste keer meten en wegen, was het voor haar en haar ouders duidelijk dat ze ook af moest vallen. Ze heeft goede aanpassingen gedaan in haar voeding en valt ook goed af. Haar ouders steunen haar daar goed in en halen gezonder eten voor haar in huis. Hierdoor is het voor haar makkelijker vol te houden. Daarnaast neemt ze nu water in een leuke fles mee naar school, in plaats van 2 pakjes sap. Haar suikerinname is sterk verminderd sinds de eerste keer dat ze bij me kwam. Van de 6 drankjes met suiker die ze dronk per dag, drinkt ze nu er nog maar één en dat alleen om de dag. Hiermee drinkt ze alleen al zo’n 22 suikerklontjes per dag minder!
De laatste controle bij de tandarts was goed. En daar was ze erg blij mee.  

10:15

Als derde zie ik een Turkse jongen van 10 jaar. Hij komt voor de 2^e keer. Hij heeft last van cariës, maar juist in combinatie met ondergewicht. We moeten dus zorgen dat hij met gezonde voeding met voldoende energie wat aankomt en minder last krijgt van gaatjes. Zo gebruikt hij nu een plakje extra kaas of worst of brood en smeert extra veel boter. Zijn moeder doet ook een lepel extra olie door zijn  eten en hij is volle zuivelproducten gaan eten. Een hele opgave, maar gelukkig niet onmogelijk. Hij is 1 kg aangekomen en 1 cm gegroeid in 6 weken tijd. En daarmee is hij weer wat dichter bij een gezond gewicht gekomen.

11:00

Daarna komt een Iraanse jongen van 10 jaar op mijn spreekuur. Ik heb hem al een aantal malen gezien. Hij is een echte smulpaap en vindt het lastig om zijn voedings- en beweeggewoonten aan te passen. Naast cariës heeft hij ook fors overgewicht. Het lukt hem echter niet om zijn gewicht stabiel te houden bij lengtegroei. We bespreken vooral wat hij moeilijk vindt en hoe hij dat anders zou kunnen aanpakken. Hij geeft bijvoorbeeld aan dat hij alles zo lekker vindt en altijd trek heeft. Door nog eens de voedingsanamnese door te nemen, blijkt dat hij weinig drinkt en weinig vezelrijke producten eet. Sommige mensen die weinig drinken verwarren soms dorstgevoel met hongergevoel en je kan dus trek in eten krijgen als je te weinig drinkt, terwijl je lichaam eigenlijk behoefte  heeft aan een glas water. Ik adviseer bij deze jongen dan ook om bij trek eerst een groot glas water te nemen en dan goed te voelen of hij nog trek in wat te eten heeft. Daarnaast adviseer ik hem meer vezels te eten. Hij gaat de komende tijd met deze tips aan de slag. Hopelijk heeft hij hiermee handvatten gekregen om stap voor stap dingen aan te passen.

11.30

 Als laatste zie ik nog 2 Marokkaanse broertjes van 10 en 4 jaar. Zij zijn al gedurende 2 jaar bij mij onder begeleiding om af te vallen en in verband met cariës. Inmiddels hebben ze geen gaatjes meer, maar zijn ze nog bezig om een gezond gewicht te krijgen. Beiden lukt het goed om het gewicht stabiel te houden en ze groeien goed in lengte. Hierdoor wordt hun BMI (Body Mass Index) steeds gezonder. Met het hele gezin (8 kinderen) zijn ze gezonder gaan eten: meer water gaan drinken,  voldoende groenten en eten bruin brood in plaats van wit. Ook zijn ze meer gaan bewegen en dit heeft voor iedereen een positief resultaat. De ouders van deze kinderen staan heel erg open voor advies en pakken het ook daadwerkelijk op. Daarbij zijn ze ook consequent en dat maakt dat hun kinderen het goed volhouden. Voorbeeldgedrag speelt een belangrijke rol. En deze ouders geven het goede voorbeeld.

Win-win situatie

Een gezonde mond in een gezond lichaam. Als gezondheidsproblemen, in de mond, ontstaan door voeding, is de diëtist de aangewezen persoon om aan door te verwijzen.  Een diëtist is de expert in het geven van dieet- en voedingsadvies. De diëtist maakt in samenspraak met de client een op maat gemaakt advies. Hierbij maken we gebruik van Motivational Interviewing, waarbij we vooral de kinderen en de ouders zelf met oplossingen laten komen, zodat het advies ook echt makkelijk(er) toepasbaar is voor hen.

Vergoeding uit de basisverzekering

De begeleiding bij de diëtist voor zowel volwassenen als kinderen wordt vergoed vanuit de basisverzekering door de zorgverzekeraar. Voor kinderen onder 18 jaar valt de begeleiding buiten het eigen risico. Er zitten dus geen kosten aan verbonden voor ouders.

In totaal wordt op jaarbasis drie uur behandeltijd vergoedt. Dit komt neer op  5-9 consulten per jaar, afhankelijk van de ernst van de problematiek en eventuele taal barrière . Hierdoor hebben diëtisten gewoon weg meer tijd om dieper op de voeding en gedragsverandering in te gaan dan een tandarts, mondhygiënist of preventie-assistent.

Betere resultaten, leuker werk!

De medewerkers in de tandzorg zijn blij met deze extra ondersteuning. Zij geven aan weinig tijd te hebben om in te zetten op leefstijlverandering. Hierdoor kunnen zij zich meer richten op de dentale behandeling. Ze zien ook verbetering terug bij de kinderen, wat het werk leuker maakt. Kinderen zijn minder bang. Ze krijgen vertrouwen als ze al een tijdje geen gaatjes meer hebben, doordat ze hun voeding en poetsroutine hebben aangepast.
Doordat we elkaar regelmatig zien, zijn de lijnen kort en we hebben regelmatig overleg.

Samenwerken met de diëtist is voor iedereen een win-win situatie. Bent u het met mij eens?