Van ongezonde voeding naar een gezondere? Van tandenpoetsen naar interdentaal reinigen en poetsen? Daarvoor moet je je gedrag veranderen. En er is een dag dat je ermee zal beginnen. Bij de uitsteller ligt deze altijd in de toekomst. Herkent u in uzelf of uw cliënt een uitsteller. Uitstellers zijn geen luie mensen er schuilt iets diepers achter…
Uitstellen als zelfbescherming
Voor veel uitstellers is falen het ergste wat hen kan overkomen. Want een fout maken is een bevestiging van de ‘lozer’ die ze in zichzelf ontwaard hebben.
Veel uitstellers hebben een overactieve criticus. De criticus is een (gedachte)stem, die altijd benadrukt wat je fout doet. De criticus wijst je missers en mankementen feilloos aan. Je herkent hem aan zinnen als: ‘dat had je anders moeten doen, je kunt ook niets en wat ben je toch dom!’ De criticus is een negatieveling en nooit positief. Hij zorgt ervoor dat je je down en somber kan voelen.
Om aan de druk van de criticus in je hoofd te ontsnappen ontwikkel je de uitsteller (volkomen onbewust natuurlijk). De uitsteller zegt dingen als: ‘morgen weer een dag, volgende week begin ik en nu even niet.’ Hij is een meester in het verzinnen van redenen waarom je ergens niet aan zou beginnen. En inderdaad als je niet begint met het veranderen van een gewoonte dan kan het ook niet fout gaan..Zo behoedt de uitsteller je van een criticus aanval, met als negatieve bijwerking dat je doelen zoals het verbeteren van je(mond)gezondheid niet haalt.
De uitsteller in jouw cliënt
Mensen met uitstel-gedrag en weinig vertrouwen in hun eigen-effectiviteit hebben meestal een actieve criticus. Wil je een ingang om uitstel gedrag bespreekbaar te maken. Dit kan door middel van Motivational Interviewing. Vraag dan naast motivatie en belangrijkheid ook het vertrouwen uit, door na te vragen hoeveel vertrouwen de cliënt heeft in zijn eigen kunnen om het voorgestelde gedrag uit te voeren. Als hulpmiddel hierbij eventueel gebruik maken van de Informed-app Motivational Interviewing.
Leestips
Deze blog is gebaseerd op een artikel van HealthCounselingOnline een concept van Louise Witteman. Wil je meer lezen over de gedachten-stemmen zoals de uitsteller en de criticus? Ik ben een grote fan van het boek: De innerlijke criticus ontmaskerd geschreven door Hal & Sidra Stone. Wil je meer weten over de verschillende gedachten stemmen? Greta Noordenbos deed veel onderzoek naar gedachten-stemmen bij eetstoornissen en schreef hier ook enkele boeken over.