Gedragsverandering bestaat uit een aantal fases. Een daarvan is de besluitvormingsfase. In deze fase neemt de patiënt het besluit om zijn gedrag te veranderen. Barrières zijn hobbels die cliënten moeten nemen om tot uitvoering van het nieuwe gedrag te komen. Tijdens de besluitvormingsfase komen deze aanbod.
De belangrijkste barrières zijn (bron):
- Opvattingen en ‘beliefs’ van de cliënt
- Een gebrek aan wilskracht
- Een te geringe persoonlijke effectiviteit
- Een tekort aan vaardigheden
- Belemmerende emoties
- Tegenwerking of te weinig steun vanuit de sociale omgeving
- Een gebrek aan praktische mogelijkheden
- Drang of ‘craving’
Deze barrières zijn te herkennen in het kwalitatief onderzoek wat de ACTA deed. De onderzoekers beschrijven in het onderzoek de barrières die ouders ondervinden bij het promoten van de mondgezondheid van het kind.
Opvattingen en ‘beliefs’ van de cliënt
De meeste ouders onderkennen het belang van een verlaging van de suikerinname uit voeding en dranken om cariës te voorkomen. Toch zijn er ook enkele ouders, die gewoon niet geloven dat suiker schadelijk is voor het gebit. Deze barrière is te herkennen aan uitspraken als: ‘ik denk niet dat het helpt als mijn kind minder suiker gaat eten of het wordt wel gezegd dat suiker gaatjes veroorzaakt, maar dit is onzin!’
Belemmerende emoties
Ouders ervaren ook emoties die hen belemmeren om de mondgezondheid van hun kind te veranderen. Ze vinden het lastig om tegaan met het gedrag dat kinderen vertonen als ze iets niet mogen of voelen zich schuldig. Een van de ouders zegt in het onderzoek: ‘Ik zou me schuldig voelen als hij zijn beker opent en hij ziet dat er water in zit.’
Geringe persoonlijke effectiviteit
Uit het onderzoek blijkt dat dat ouders met veel zelfvertrouwen minder moeite hadden de suikerinname van hun kinderen te begrenzen. De ouders met minder zelfvertrouwen hadden hier dus meer problemen mee. Het lijkt erop dat deze ouders weinig of geen duidelijk(routine) eetpatroon hebben en duidelijkere regels.
Tegenwerking of te weinig steun vanuit de sociale omgeving
Veel ouders gaven aan dat ze weinig controle hadden over de inname van voedsel buitenshuis, bij grootouders, vrienden of buren. Een van de moeders zei: ‘Mijn moeder paste vaak op en ik vond het erg lastig haar te vragen mijn regels te volgen. Ik wilde haar niet beledigen.’
Ouders die aangaven thuis de suiker inname onder controle te hebben, gaven aan dit lastiger te vinden op school. Zij ervoeren meer druk van andere ouders, die de lunch box met ongezond voedsel vulden.
Praktische mogelijkheden
In het onderzoek geeft een moeder een praktische barrière aan: De prijs bepaald wat de kinderen eten en drinken: ‘Ik heb een zeer klein budget, ik moet heel voorzichtig zijn met mijn geld.’
Moeilijke eters
Een te geringe persoonlijke effectiviteit, te weinig steun van de sociale omgeving of een tekort aan vaardigheden kan ervoor zorgen dat ouders het moeilijk vinden de suiker consumptie te verminderen. Ouders verwoorden de barrière in het onderzoek als: ‘mijn kind houdt niet van gezond, is een moeilijke eter of houdt van zoet.’ Maar de werkelijke barrière zit in het feit dat de ouders niet weten hoe ze hier verandering in moeten brengen. Doorvragen is hier noodzakelijk om de juiste barrière te kunnen beslechten.
In de informed-app word je door de stappen van gedragsverandering geleid en ga je stap voor stap door middel van motivational interviewing met de cliënt door de fasen heen die nodig zijn om tot een besluit te komen. Wil je ook meer inzicht krijgen in de barrières die jouw cliënt heeft. Informed-app helpt je de juiste vragen te stellen en dit eenvoudig te noteren. De informed-app is alleen beschikbaar voor mondzorgverleners.