Is motiveren onderdeel van de therapie (bij parodontitis) of is dat het gesprek wat je hebt vooraf aan de therapie? Bij het nemen van de beslissing om te behandelen.
Gedragsverandering bestaat uit een aantal stappen en bij de eerste stappen onderzoek je de motivatie. Daarna ga je pas over tot behandelen. Als je overgaat tot behandelen dan spreek je binnen de behandeling concrete (gedrags)doelen af met je client.
In de gezondheidszorg praktijk worden deze stappen vaak overgeslagen en er wordt vaak gelijk tot behandeling overgegaan. Maar de motivatie is een traject dat start voor de behandeling. Hierin breng je in kaart wat de patient wil bereiken en wat hij daar voor over heeft.
Ik weet dat dit in de praktijk bijna niet gebeurd en dat dit ook niet zo op alle opleiding wordt onderwezen. En dat zie ik terug op elk niveau in de zorg door de gesprekken die ik heb voor mijn werk met (mond)zorgverleners, bij ziekenhuisspecialisten en huisartsen.
Een gemiste kans en ook een mogelijke verklaring waarom therapietrouw (in het algemeen) zo laag is.
Deels komt het omdat zorgverleners graag hulp willen bieden. Maar wat wij belangrijk vinden hoeft de cliënt natuurlijk niet belangrijk te vinden. Misschien is hij tevreden met een kunstgebit of heeft zij liever medicijnen omdat ze geen zin heeft in gezond eten. Of is er een groter belang, zoals in deze casus!
Start met de behandeling als je de stappen tot gedragsverandering met je client hebt doorlopen. Zie hieronder.
Hoe het zou moeten….(volgens mij)
Bewustwording
De zorgverlener informeert de cliënt welke gevolgen het gedrag of de keuze van behandelen/ niet behandelen heeft op het verloop van de ziekte of het probleem. Welke inzet wordt van de patient verwacht om de behandeling te doen slagen?
De zorgverlener controleert vervolgens of de client deze informatie heeft begrepen, door de client dit in eigen woorden te laten terugkoppelen (Deze informatie wordt bij voorkeur ook meegegeven via e-mail of op papier) zodat de client het thuis allemaal nog eens rustig kan doorlezen.
In deze fase leert de zorgverlener de doelen van de cliënt kennen. Wat wil hij of zij bereiken? Hoe belangrijk is dit voor hem of haar en hoeveel vertrouwen heeft de patient dit te kunnen bereiken?
De zorgverlener controleert vervolgens of de patient het gedrag als probleem ervaart of niet. De conclusie kan zijn dat een client met parodontitis het verliezen van tanden niet als probleem ervaart en de voorkeur geeft aan een kunstgebit in de toekomst. In dat geval wordt de behandeling gestaakt. Als de client het belangrijk vindt zijn tanden te behouden, ga je naar motivatie.
Er zijn verschillende opdrachten die je cliënten kan meegeven om de motivatie te versterken en te onderzoeken. Bekende veel gebruikte methodes zijn de voor-en nadelen matrix, het schrijven van een brief aan je aandoening of het maken van een toekomsttekening. Visualisatie oefeningen behoren ook tot de mogelijkheid.
Indien de cliënt gemotiveerd is ga je naar de volgende stap. Het opruimen van de barrieres. Wat houdt de cliënt tegen om zijn gedrag te veranderen? Barrieres zijn in te delen in verschillende groepen:
- Praktische barrieres (geld, tijd)
- Gebrek aan vaardigheden (weet niet hoe)
- Sociale omgeving
- Wilskracht
- Persoonlijke effectiviteit
- Kennis
- Overtuigingen
- Emoties
Het opruimen van de barrieres loopt vaak door tijdens de daadwerkelijk gedragsverandering, maar is wel al in kaart gebracht voor de behandeling start.
Voor mondzorgverleners bouwde Tiffany en ik een handige tool in de informed-app, die je helpt door de vragen heen te lopen en de juiste (huiswerk)opdracht aan je client mee te geven alvorens je overgaat tot behandelen.
-
Boek Voeding & Mondgezondheid€24.95 excl. BTW
