Ik heb regelmatig het genoegen studenten te mogen begeleiden bij hun onderzoek of stage. Hier mijn tips voor een optimale voorbereiding op stage en eerste baan voor de studenten, docenten en de instituten waaraan zij lesgeven.
Een slimme jongen of meid, is op de toekomst voobereid.
Alle studenten zijn gemotiveerd
Onthoud dat iedereen die voor de opleiding heeft gekozen initieel gemotiveerd is om deze af te maken. Motivatie is de wil om je doel te bereiken. Achter het behalen van dit doel kunnen verschillende waarden verscholen zijn. Deze waarden bepalen deels de werkhouding van de student.
Enkele waarden:
- erkenning krijgen
- status verkrijgen
- paps en mams gelukkig maken
- kennis vergaren over het onderwerp
- een leuke studententijd meemaken
- veel geld verdienen
- het vak kunnen uitoefenen
- met patiënten kunnen werken
Breng je dromen in kaart
Maak een toekomst visie. Waar ben je goed in? Wat spreekt je aan in het werk? Wat hoort er bij het werk maar maakt je niet gelukkig en waar droom je van? Als dit in kaart is gebracht is het makkelijker kiezen voor een een stageplaats en afstudeerstage die bij je past en die helpt een bepaalde positie in de toekomst te bereiken.
Leer studenten wat gevoel is en hoe dit handelen bepaalt
Wetenschappelijk geschoolde mensen zijn meestal rationeel ingesteld. Tijdens de opleiding (vooral het wetenschappelijk onderwijs) wordt dit aspect zeer goed onderwezen. Maar in de praktijk kan je niets met alleen je ratio. Je moet ook weten wat je voelt.
Wat voel ik nu ik kritiek krijg op mijn handelen? Maakt het me blij, verdrietig, boos of bang?
Je zult merken dat de veel mensen (ook cliënten) niet weten wat ze voelen en dat terwijl ons handelen grotendeels wordt ingegeven door wat we voelen. Wie daar meer over wil lezen kan zich verdiepen in de cognitieve gedragstherapie of de rationeel-emotieve therapie.
Overwin faalangst
Laat de studenten testen op (sub-)assertiviteit en faalangst. Sub-assertieve en faalangstige studenten zullen meer moeite hebben door hun stage periode heen te komen, terwijl hier gewoon iets aan gedaan kan worden. Studenten kunnen ook zelf doen. Weet jij dat je moeite hebt om voor jezelf op te komen of ben je bang om fouten te maken? Deze boekjes kunnen je waarschijnlijk op weg helpen:
Ik kan denken/voelen wat ik wil- Rene Diekstra
Denk je sterk- Sjoerd Swaen en Fred Sterk
Plaats niemand op een voetstuk
Zet docenten, praktijkbegeleiders en mede-studenten niet op een voetstuk. Respecteer ze om wat ze kunnen en weten, maar vergelijk je niet met hen. Als je jezelf met andere vergelijkt kan je je minderwaardig voelen. Terwijl je sterkte ook je zwakte is.
Observeer goed wat je van die ander zou willen leren: Wat vind je dat die ander goed kan en wil je jezelf ook eigen maken?
Blijf kritisch denken.
Er is niet één waarheid. Het is maar van welke kant je iets bekijkt en met welk doel. Vraag je praktijkbegeleiders waarom ze doen wat ze doen en waarom. En verwacht niet altijd een goed antwoord. ;-(
Wees ook kritisch ten opzichte van de aangeboden lesstof op de opleiding. Wetenschap geeft niet overal antwoord op. Soms moeten we aannames maken en onze behandelstrategie opzetten met kennis die we hebben vanuit de fysiologie en praktijkervaring. Wetenschap is wel een goede houvast, maar de praktijk vraagt om applied science.
Ga de dialoog aan.
Blijf geïnteresseerd in de opinie van mensen die niet jouw gelijkgestemden zijn. Ook zij vertellen een verhaal. Probeer er achter te komen wat zij willen zeggen. Luister ook naar vakgenoten die in de eerste instantie niet jouw mening delen. Blijf ook deze waarheid onderzoeken en schiet niet in de weerstand. Wetenschap helpt ons, maar geeft geen antwoord op al onze vragen.
Meer aandacht voor psychologie
De allerbelangrijkste interventie om kosten in de gezondheidszorg terug te dringen is preventie. En preventie is gedragsverandering. Toegepaste psychologie moet daarom een grotere rol krijgen in het onderwijs van (para)medici. Welke barrières heeft iemand bij het uitvoeren van zijn gedrag en welke technieken uit de psychologie kunnen bijdragen deze barrière te beslechten? Is dat cognitieve gedragstherapie. Acceptance and commitment therapie, mindfulness therapie, motivational interviewing of een combinatie van therapieën?
Leer de studenten wat andere (para)medici doen
Afhankelijk van de werk setting zal je samen werken in een multi-disciplinair team of verwijzen naar andere (para) medici. Daarom is het belangrijk om te weten wat andere (para)medici doen. Veel mondzorgverleners weten bijvoorbeeld niet dat reflux oesophagitis (risicofactor voor tanderosie) behandeld kan worden met een dieet. Daarentegen weten veel diëtisten niet dat bij halitose een doorverwijzing naar de mondzorgverlener noodzakelijk is.
Maar ook: je kan heel veel weten, als je het niet kan overbrengen, niet de taal van de patient spreekt, maar de preventie-assistent wel. Dan zal deze uiteindelijk een belangrijke schakel in de behandeling zijn.
Zorg dat kennis paraat is
Laat studenten een kennistest afnemen voordat ze aan hun stage beginnen. Een groot tentamen waarin de lesstof naar voren moet komen die tot de parate kennis zou moeten behoren. Denk hierbij aan de informatie over de meest voorkomende ziektebeelden, medicijnen en behandelstrategieën.
Leer ze een aantal praktische aspecten
de omgangsvormen
Ik verbaas me soms over de manier waarop studenten communiceren: Ziek melden doe je toch niet via whatsApp, maar via de telefoon? Ook het schrijven van een mail is soms lastig. Ik ontvang er liever niet een waar in staat: U zei tegen mij…..maar eentje waar in staat: Ik begreep uit ons gesprek….
En onthoud, ben je boos of geïrriteerd over iets. Pak de telefoon. Mail kan verkeerd worden geïnterpreteerd en het probleem groter maken dan nodig.
Referencemanager
Leer studenten vanaf dag 1 werken met een reference manager. Ik zelf gebruik mendeley
Juridische kennis
Geef studenten voldoende juridische achtergrond. Wat is copyright en hoe dit werkt? Hoe lees ik een contract? Wat is het tuchtrecht? Hoe werkt privacy precies? En welke patiëntgegevens mag ik delen onder welke voorwaarden?
Toegang tot volledige literatuur
HBO opleidingen moeten er in mijn ogen voor strijden dat studenten toegang krijgen tot volledige publicaties van de literatuur. Dit zal nog wel even duren voordat dit zover is. Tot die tijd kunnen studenten via de computer van een willekeurige universiteitsbibliotheek wel toegang krijgen. Kost wel een beetje moeite. Je moet naar het universiteitsgebouw toe.
Ehealth
Verdiep je als student in AI (artificial intelligence), machine learning, computer vision, applicaties en toepassingen, die de toekomst gaan bepalen (en ook nu al de praktijk bepalen van de voorlopers in het vak).
Practice what you preach
Docenten in het algemeen en docent-begeleiders die het laten afweten en afspraken niet nakomen kunnen niet van hun studenten verwachten dat zij dat wel doen. Datzelfde geld voor behandelaars. Een diëtist die zelf niet gezond eet, of een tandarts die niet naar de tandarts durft. Onthoud een leraar kan de student alleen leren wat hij zelf weet en beheerst.
Blijf in de studenten geloven.
Studenten die zich door de studie hebben heen geworsteld kunnen zich ontpoppen tot zeer goede behandelaars daarvoor hoef je niet per se Cum Laude te zijn afgestudeerd.
Last but not least
Ik denk dat de opleiding voor paramedici moet veranderen tot 1 basis opleiding, waarna je je kunt specialiseren in fysiotherapie, dietetiek, verpleegkunde, mondzorgkunde etcetera. Wie denkt daar hetzelfde over?