Keuze voor Invisalign & Voeding

Invisalign was de eerste op de markt met plastic doorzichtige beugels die je bijna niet zag. Net als bij Chocomel, wordt de merknaam daarom ook gebruikt om de plastic hoesjes mee aan te duiden, ook al zijn er inmiddels verschillende andere merken op de markt.

1. Voorkomen is beter dan genezen
2. Preventie begint bij monitoren
3. Mogelijkheid tot goed reinigen
4. Drankadvies
5. Niet geschikt bij risico op ondergewicht
6. Hypoglycemie
7. Risico-analyse

De schrijfster van de blog heeft er nu zelf ook één! 12 jaar geleden begonnen twee tanden in mijn onderkaak, (die in de pubertijd netjes waren rechtgezet met een beugel), verder naar achter te staan. Eerst een klein beetje, toen steeds meer. Het schoonhouden werd moeilijker en ook verloor ik een stukje tand. Volgens de tandarts het gevolg van de nieuwe stand.

Voorkomen beter dan genezen

De schuiving begon met een kleine verandering. Ik vind het belangrijk dat de mondhygiënist en de tandarts deze verschuiving signaleren en gelijk bespreken met de patient. Het is preventie als de mondhygiënist of tandarts aangeven: Ik zie een verschuiving vergeleken met een jaar geleden. Dit stopt niet automatisch, wat gaan we doen? Dit verwacht ik van mijn mondzorgverlener en hoort naar mijn mening onderdeel te zijn van de lange termijnstrategie dat je samen met opstelt: Het zorgplan.

Lang verhaal kort, mijn mondzorgverleners (in Nederland, Amerika en Engeland) bespraken een dergelijke lange termijndoelstelling niet en nu heb ik dus een ‘onzichtbare beugel.’

Preventie begint bij monitoren

Voorkom dat je patiënten voor de tweede keer moeten beugelen, door de stand van de tanden goed te monitoren en te bespreken wat de mogelijkheden zijn (preventief en curatief), de kosten (op korte en lange termijn) en de voordelen voor de gezondheid (op korte en lange termijn).

Hiervoor is de Informed-App een uitstekende tool, waarbij de zorgverlener de cliënt helpt na te denken over de lange termijn effecten en doelen van mondzorg en het maken van een zorgplan voor de lange termijn. Acute problemen kunnen ingebed worden in de lange termijnvisie die de patient samen met de mondzorgverlener heeft bepaald. Dit gesprek kan ook prima op afstand plaatsvinden. Soms is dit misschien zelfs beter, omdat mensen letterlijk meer afstand ervaren en daardoor mogelijk minder sociaal wenselijk antwoorden. Je kan het gespreksverslag documenteren en ook naar de cliënt sturen. Voor het vervolgconsult kan je ook de client vragen om de informatie en afspraken nog eens door te nemen. En te vragen of dit nog steeds van toepassing is. Het kan immers zo zijn dat werkomstandigheden, wensen en een financiële situatie is veranderd. Enkele overwegingen die bepalen of aligners een passende oplossing zijn voor de patiënt vind je hieronder.

Mogelijkheid tot goed reinigen

Natuurlijk verhoogt Invisalign het risico op cariës. De natuurlijke speekselvloed kan de tanden niet schoonhouden als deze beschermt wordt door een hoesje. Dus voordat de aligners in gaan moeten de tanden goed schoongemaakt worden. Dat betekent dat de cliënt na iedere maaltijd heel goed de tanden moet poetsen en tussen je tanden moet reinigen, want bacteriën hebben vrij spel! Een beetje reinigen of half reinigen uit zich aanzienlijk sneller in caviteiten.

Ik zou per definitie aanraden om geen zoetigheid te gebruiken, ook niet bij de maaltijden, omdat er meer kans is dat er suiker achterblijft op de tanden. Thuis kan je prima je gebit zeer goed reinigen na iedere maaltijd, maar in restaurants of onderweg is dat niet altijd evident. Het werk wat je cliënt doet kan daarom zeker van invloed zijn op de keuze voor Invisalign.

Adviseer je cliënten een flesje water mee te nemen en meerdere tandenborstels te kopen, zodat er in elke jaszak of tas een zit. Geef ook wat kleine tubetjes tandpasta mee, want juist nu is die extra bescherming tegen cariës zo belangrijk.

De voedingsadviezen ter preventie van cariës bij een droge mond zijn zeer toepasbaar voor Invisalign-gebruikers. Weeg ook af of extra preventieve maatregelen nodig zijn zoals sealants.

Drankadvies

In de informatie van Invisalign staat dat je geen zoete dranken zou moeten drinken als je de ‘aligners’ in hebt, maar ik zou dit ook zeker niet adviseren als de ‘aligners’ niet in de mond zitten. Ik beschouw de adviezen die bij monddroogte gelden zeer actueel bij Invisalign. Warme suikervrije dranken kan je beter ook niet innemen om dat het plastic niet goed bestand is tegen hitte. Koffie kan de retainers kleuren, maar dat is een tijdelijk probleem, aangezien je wekelijks de aligners wisselt.
Zelf durf ik wel te adviseren om mensen ook koude groene thee te laten drinken voor de afwisseling (ook nog eens rijk aan stofjes die de aanhechting van S. Mutans beïnvloeden, maar het is aan de individuele zorgverlener om te besluiten of dit geschikt is. Alleen water drinken is een makkelijk te onthouden regel, welke ook niet zo makkelijk verkeerd geïnterpreteerd kan worden. Als je groene thee adviseert moet je er alweer bij vertellen dat deze koud moet zijn en zonder suiker. En dit moet je dan ook nog meegeven op papier. En als je helemaal volgens de regels van een good practice wil werken moet je de patient ook nog het verhaal in zijn eigen woorden laten herhalen om te controleren of het goed is begrepen

Niet geschikt bij risico op ondergewicht

Bij voorkeur draag je de ‘aligners’ 20-22 uur per dag. Dat betekent dat je korte periodes hebt waarin je kan eten. Een perfecte manier om op gewicht te blijven. Na elk eetmoment moet je erg goed poetsen, dus dat weerhoudt je er zeker van om vaker dan 3 keer per dag een maaltijd of tussendoortje te nuttigen. Het is een publiek geheim dat Invisalign dragers vaak gewicht verliezen. Na ieder eetmoment moeten de tanden goed gereinigd worden, wat de meeste mensen ervan weerhoudt om tussendoor wat in de mond te stoppen. Dus niet meer proeven tijdens het koken of naar de kast lopen bij verveling!

Voor mensen die snel last hebben van ondergewicht is Invisalign misschien minder geschikt. Maak deze pro’s en con’s voor je patiënt inzichtelijk tijdens het shared-decision proces.

Hypoglycemie

Patiënten kunnen ook last hebben van wisselende bloedsuikers, met als meest bekende resultaat de vier-uurs dip! Als je cliënt hier door de dag heen last van heeft kan er sprake zijn van ideopatische reactieve hypoglycemie. Voor deze groep is het lastig om maar 3 x per dag te eten. Het aan te raden de voeding te normaliseren naar een voeding met een lage glycemische lading, welke als bijkomend voordeel heeft dat deze voeding laag cariogeen is! Een diëtist kan hierbij helpen. Meer over deze adviezen vind je in de Elearning tandarts

Risico-analyse

Maak voordat je invisalign adviseert een cariës risico-analyse (Informed-app). Dit doe je met (recente informatie) uit het PMO, de zelfzorganalyse, de voedingsanamnese en de sociale anamnese. Breng ook de wensen en verwachtingen van de cliënt in kaart. Je kan dan goed de voor-en nadelen met de cliënt afwegen en later bij een eventueel geschil altijd onderbouwen waarom de behandelwijze is gekozen. Ook kan je hiermee onderzoeken of sealen of extra fluoride bescherming een overweging kunnen zijn. En of een ander beugeltype beter past.

Vragen die je je hierbij kan stellen zijn?

• Laten de leefomstandigheden het toe om de invisalign dagelijks minimaal 20-22 uur in te houden? (zakendiners, borrels beperken deze tijd bijvoorbeeld).
  
• Is het voor de client mogelijk om na iedere maaltijd de tanden goed te reinigen? (is hij veel onderweg, is er beschikking over water, werkomstandigheden, etc).
  
• Kan de cliënt het aantal eetmomenten beperken? (ivm gezondheid (ondergewicht/ specifiek dieet) of werkomstandigheden (chefkok))

• Is er risico op ondergewicht? (vul de risico-analyse in)
  
• Hoe belangrijk is het visuele aspect?

Je kan hiervoor de Informed-app Motivational interviewing en sociale anamnese gebruiken.

Contact opnemen

Ben jij een KRT tandarts, KRM mondhygienist of dietist en wil je meer over dit onderwerp weten? Je krijgt 20 KRT punten / KRM punten /19,5 STADAP punten voor het volgen van de e-learning voeding en mondgezondheid.

Heb je een vraag of opmerking? Neem eenvoudig contact op via het contactformulier.